Enige tijd geleden was ik bij FC Groningen. Wij spraken over de groenfinanciering voor de zonnepanelen die op de Euroborg gelegd zijn. Een mooi project. Terwijl wij in de directiekamer zaten, viel mijn oog op een brochure van het spelersfonds van FC Groningen. Arjen Robben stond op de cover. De brochure van dit fonds lijkt bijzonder veel op de brochure van een willekeurig vastgoedfonds. Het staat tjokvol met termen als beleidsplan, vertrouwen en interessante investering. Voetbal en vastgoed zijn in dat opzicht ogenschijnlijk nauw verwant.  

Ondertussen heeft Robben zich ontpopt tot een van de beste spelers ter wereld en blonk uit op het WK2014. Helaas heeft dat gegeven het Nederlands elftal niet naar de finale kunnen helpen. Maar op voorhand had ook niemand durven voorspellen dat het team van Louis van Gaal het tot de halve finale zou schoppen. In de krant lees ik dat het Nederlands elftal terug kan kijken op een succesvol WK dankzij het feit dat bondscoach Van Gaal de aloude Nederlandse voetbalwetten heeft overtreden. Heel Nederland heeft daar een mening over. Helemaal uiteraard na het verliezen van de halve finale. Toch zit er iets heel aantrekkelijks in de aanpak van Van Gaal; alle geijkte denkpatronen verlaten met als doel er een succes van te maken.

Van voetbal naar vastgoed

Hier zie ik een groot voorbeeld voor de vastgoedmarkt Veel dingen zijn in snel tempo aan het veranderen, maar de vastgoedsector pakt de geboden kansen tot nu toe maar moeilijk op. Overheden lijken daar veel minder last van te hebben. Waar vroeger regelgeving nogal eens een beperkende factor was in de vooruitgang, lijkt dat tegenwoordig beduidend minder het geval. Hebben overheden soms de kunst van het loslaten in de vastgoedsector ontdekt?

Zo is in Amsterdam recent een initiatiefvoorstel ingediend om freezones op winkelstraatniveau in te stellen. Freezones zijn regelvrije zones en dragen bij aan een goed ondernemersklimaat. Om leegstand op winkelstraatniveau te bestrijden wil de Amsterdamse VVD dat de gemeente samen met de betrokken partijen ondernemers de ruimte biedt om met minder hinder en meer mogelijkheden te kunnen ondernemen. Bijvoorbeeld door het plaatsen van uitstallingen op straat toe te staan, de precariobelasting af te schaffen, door tijdelijke en/of gedeeltelijke verhuur mogelijk te maken, door bestemmingsvrij bouwen mogelijk te maken, of het faciliteren van pop-up winkels en horeca. Een mooi voorbeeld van het afstappen van vaste denkpatronen, om op een andere manier succes te behalen.

Een ander voorbeeld is het zelf opwekken van duurzame energie. Het wordt steeds aantrekkelijker om te investeren in duurzame energieopwekking. Zonnepanelen zijn hier een goed voorbeeld van. In de huidige fiscale regelgeving profiteert echter niet iedereen hier in gelijke mate van. Alleen wanneer zij onder specifieke voorwaarden zonnepanelen huren, ontvangen huurders de zogenoemde outputvrijstelling in de energiebelasting. De Minister van Economische Zaken onderzoekt nu dan ook of in het Belastingplan 2015 voor de gehele woningverhuursector een versoepeling kan worden ingevoerd, op voorwaarde dat ‘de gebruiker de elektriciteit zelf heeft opgewekt’. Dit kan heel goed leiden tot een stimulans van duurzame investeringen, zoals de aanschaf van zonnepanelen. En daarmee bijdragen aan de bijkomende doelstelling van de energiebelasting: het terugdringen van de CO2-uitstoot.

Oude denkpatronen loslaten

Ik constateer dat er steeds meer politieke beslissingen naar beneden worden gedelegeerd. Tegelijkertijd zie ik overheden ruimte maken voor particulier initiatief. Of dat nu gaat over functievrij bouwen, waarbij casco’s bestemmingsvrij worden ontwikkeld, of het zelf opwekken van energie. Power to the people!

Wij leven in een continu veranderende wereld. De lifecycle van verschillende producten wordt korter en korter. De politiek lijkt zich te realiseren dat het al die veranderingen niet kan bijbenen met bestaande regelgeving en trekt zich, al dan niet noodgedwongen, meer en meer terug. Hiermee ontstaat er meer ruimte voor nieuwe initiatieven.

Voor de vastgoedsector betekent dit kansen. Kansen om vastgoed op veel meer verschillende manieren te gebruiken. In verschillende functies en met verschillende verdienmodellen. Het gaat niet alleen om verdiensten uit huur die door de gebruiker wordt betaald, maar mogelijk ook om inkomsten uit het plaatsen van zendmasten of zonnepanelen of reclame-inkomsten uit gevelreclame.

Het is aan de vastgoedsector om in deze vrije ruimte te stappen, oude denkpatronen los te laten en nieuwe, verfrissende initiatieven te ontwikkelen. Met andere woorden - om toch nog één laatste keer terug te komen bij de voetbalgekte van de laatste weken: trap die bal naar voren!

Guus Berkhout 

Berkhout is investment manager van het Triodos Vastgoedfonds