Bouwen voor de eeuwigheid, maar dan wel in verschillende gedaanten. Dat is voor Jeroen Bom, executive director valuations bij Colliers, de waarde van kwaliteit in vastgoed. Vanuit de circulaire gedachte dat gebouwen in de loop der jaren van functie veranderen. Hij ziet de Amsterdamse grachtenpanden als groot voorbeeld. Ze zijn gebouwd met kwalitatief goede bouwmaterialen. In bouwconstructies die allerlei functies aankunnen. Deze enorme aanpasbaarheid heeft grote toekomstwaarde, schrijft Bom in deze bijdrage.

De grachtenpanden zijn uniek. Bijvoorbeeld door de hoge plafonds. Wonen, werken, winkelen, onderwijs – alles is mogelijk. In het souterrain zit afwisselend horeca of een andere publieke functie. De ‘stad op ooghoogte’ leefde 400 jaar geleden dus ook al. Juist door de open plinten is het op straatniveau heel levendig. Die opgave zie ik nu ook terug. Bijvoorbeeld in de S van ESG.

Maar ook de E speelt hier een grote rol. Kwalitatief hoogwaardige gebouwen kunnen van functie veranderen. Onze circulaire economie en de duurzaamheidsopgave vragen hier ook om. Voor nieuw vastgoed is de opgave: in hoge mate remontabel. Zodat het gebouw op de locatie zelf van functie kan veranderen. Of in zijn geheel naar een andere plek gebracht kan worden. Duurzaam ontmantelen en elders weer opbouwen. Ook dat is kwaliteit.

Triodos Bank
Neem bijvoorbeeld het nieuwe hoofdkantoor van de Triodos Bank in Zeist. Tussen de bomen op landgoed de Reehorst, is het gebouw één met de natuur. De 13.000 m2 kantooroppervlak is als een Lego-bouwsel in elkaar gezet. Voor de hybride houtconstructie zijn 165.312 schroeven gebruikt. Het is even een werkje om die er allemaal weer uit te halen. Maar het kan!

Of de tijdelijke rechtbank in Amsterdam. Een van de eerste praktijkvoorbeelden van circulair bouwen in Nederland. De betonnen kanaalplaatvloerelementen zijn met bouten aan een staalconstructie gemonteerd. Deze destijds (2015) nieuwe montagemethode is goed demontabel. Het gebouw is zes jaar later uit elkaar gehaald. In 2022 is het weer opgebouwd op het Business & Science Park van de Universiteit Twente in Enschede.

In Goirle is het nieuwe onderkomen van werkkledingleverancier HAVEP net zo’n duurzaam statement. Bouwmaterialen komen uit bijzondere donorgebouwen of zijn biobased en recyclebaar. Zo is de zonneluifel opgebouwd uit constructiedelen van het oude HAVEP gebouw. De 1.100 houten Iroko gevelplanken komen uit de monumentale Tripolis gebouwen op de Amsterdamse Zuidas.

Strijp T
Stuk voor stuk bijzondere voorbeelden van circulair bouwen met hoogstaande kwaliteit. Een kwaliteit die op de lange termijn meer waarde oplevert. Het valt me wel op dat rendement hierbij niet de eerste drijfveer is. Het gaat vooral om de intrinsieke motivatie een kwalitatief hoogstaand gebouw te maken, dat grote toekomstwaarde heeft. Het maakt wel verschil of de eigenaar, die het gebouw laat neerzetten, er later zelf gebruik van maakt.

De recente taxatie van het bedrijventerrein Strijp T in Eindhoven, is hiervan een mooi voorbeeld. In 1940-1950 werd dit tweede deel van het Philips-terrein gebouwd door het elektronicaconcern zelf. De fabrieksgebouwen en ruimtes voor faciliteiten bestaan uit kwalitatieve bouwmaterialen en een constructie waarin meerdere functies mogelijk zijn. Bijna 85 jaar later is Strijp T een succesvol innovatiedistrict. Met nieuwe energie in historische gebouwen én rendement.

Zonder het te beseffen, creëerden de eigenaren van de Amsterdamse grachtenpanden 400 jaar geleden ook al waardevolle toekomstbestendige gebouwen. Herhaalt de geschiedenis zich?

Dit van een bijdrage van Jeroen Bom, executive director valuations bij Colliers.