Wat kun je meer met een dak doen dan ‘alleen maar’ water tegenhouden. En hoe kun je daken inzetten als onderdeel van verduurzaming en klimaatadaptief bouwen en renoveren? Dat waren de centrale thema’s tijdens een studiereis naar Heusenstamm, begin november georganiseerd door Platform 2050, in samenwerking met KOERS en toonaangevend dakenproducent Braas Monier Building Icopal Group (BMI). Een studiereis gericht op de mogelijkheden van multifunctioneel, duurzaam gebruik van daken. Zeg maar: het dak als omgeving voor duurzame ontwikkeling.

Want bij circulariteit, energetisch en klimaatadaptief bouwen en renoveren speelt de schil van het gebouw een enorm belangrijke rol, en dan met name het dak. Dick Singerling, vanuit KOERS Amsterdam betrokken bij het KOERS expertisecentrum, legt in het kort uit wat de mogelijkheden zijn: 'Je hebt zogenaamde groene, blauwe, gele, rode, oranje, paarse en grijze daken. Daarbij zijn groene daken, daken met begroeiing; zowel extensief als intensief. Dus niet alleen met sedum, maar ook met complete tuinen. Blauwe daken vangen het regenwater op en geven dat gereguleerd af aan de omgeving of aan het riool. Gele daken zijn daken waarop energie wordt opgewekt. Rode daken zijn daken met een functie zoals een terras of een speelplek. Oranje daken zijn daken met een functie op het gebied van mobiliteit. Paarse daken zijn geschikt voor bewoning, bijvoorbeeld in de vorm van een tiny house. Grijze daken, tot slot, zijn daken die geschikt zijn voor installaties. Kortom, er is een brede variëteit mogelijk als het gaat om multifunctioneel gebruik van het dak. Want deze bovenstaande kleuraanduidingen zijn ook nog weer te combineren, bijvoorbeeld een groen dak met zonnepanelen.' (tekst gaat verder onder de foto.)

Prefered supplier
Dakproducent BMI die zich recent als prefered supplier heeft aangesloten bij Platform 2050, vormt daarbij een mooi voorbeeld van een onderneming die zich al decennia richt op verduurzaming en klimaatadaptief bouwen, c.q. renoveren. Lindsay Verveer: 'Al dertig jaar geleden begonnen we met het toepassen van gerecyclede bitumen. We doen in onze eigen laboratoria en in ons eigen testcentrum in Heusenstamm, Duitsland heel veel onderzoek naar de mogelijkheden van verduurzaming en klimaatadaptief bouwen. Waarbij we ons bezig houden met bijvoorbeeld vraagstukken op het gebied van afwatering/waterbuffering en de vergroening van daken. Wij zoeken met klanten die specifieke vragen hebben naar oplossingen. Wij testen die oplossingen uitgebreid voordat we er de markt mee opgaan. Wij zijn overigens niet alleen maar bezig met het dak waterdicht te maken, maar zijn ook zeer geïnteresseerd in alternatieve toepassingen van het dak. En hoe we daar dan weer oplossingen voor kunnen bedenken. Bijvoorbeeld water opvangen en opslaan op het dak. Vandaar ook dat aansluiting is gezocht met Léon van Geest van de Rotterdamse Dakendagen, die volop onderzoek doet naar alternatieve toepassingen van daken. Daarnaast zoeken we ook actief aansluiting met overheden, gemeenten en stichtingen om te kijken wat hun klimaatdoelstellingen zijn en hoe wij daaraan kunnen bijdragen met onze dakoplossingen.'

Onderzoek
Roland van der Hoek, die vanuit Platform 2050 betrokken was bij de studiereis: 'BMI is een toonaangevend specialist op het gebied van platte en hellende daken. Alleen al op dat laatste gebied, de hellende daken, heeft BMI wereldwijd 40 fabrieken. Verder heeft BMI in het eigen testcentrum in Heusenstamm state-of-the-art testapparatuur staan waarmee materiaal getest kan worden en praktijkonderzoek gedaan kan worden op tal van gebieden: wind, water, vuur, etc. Daar is Platform 2050 in geïnteresseerd, omdat wij als samenwerkende bedrijven ervan overtuigd zijn dat we veel van en met elkaar kunnen leren. Wij zoeken actief de samenwerking op met de industrie en met opdrachtgevers. Wij waren dan ook heel blij met het feit dat er een aantal toonaangevende beleggers en ontwikkelaars aanwezig was bij onze studiereis naar Heusenstamm. Eén van deze beleggers, Achmea, heeft bij monde van Wim Smit een presentatie gegeven waarin duidelijk werd gemaakt hoe zij aankijkt tegen innovaties als waterberging. Zij hebben zelfs een project gerealiseerd, het Lorentz-complex in Leiden, waarin dergelijke innovaties zijn toegepast, want het is nog zeker geen standaard manier van bouwen. Maar we gaan er wel naar toe, versneld door de hoge ESG ambities van investeerders.'

Kosten vs waarden
Dick Singerling: 'Opdrachtgevers denken nog te veel in kosten en niet in waarden. Ze zouden meer moeten kijken naar total-cost-of-ownership. Dat geldt in zijn algemeenheid, maar zeker voor een dak. Daar is veel meer mee mogelijk dan het alleen maar in te zetten als bescherming tegen het hemelwater. Zoals eerder gezegd: je kunt het gebruiken voor bewoning, voor activiteiten, voor waterbuffering, en allerlei andere functies en doelen. Dat multifunctionele gebruik biedt meerwaarde voor opdrachtgevers.' Tijdens de studiedag in Heusenstamm werd uitgebreid ingegaan op en gediscussieerd over dit soort onderwerpen. Onderwerpen dus als kosten versus baten, total-cost-of-ownership, split en shared incentive. Dat laatste omdat investeringen in verduurzaming en de daaruit voortkomende voordelen vaak niet gelijk zijn verdeeld tussen betrokken partijen zoals eigenaar en huurder. Daardoor komen investeringsbeslissingen moeizaam tot stand als gevolg van de vaak botsende belangen. Daarbij kwam naar voren dat de verduurzaming van de gebouwde omgeving meer gebaat is bij shared incentive dan split incentive.        

Meer weten?
Wilt u meer informatie over hoe u als gebouweigenaar uw daken duurzaam zou kunnen ontwikkelen? Neem dan contact op met Roland van der Hoek. U kunt hem bereiken via rolandvanderhoek@koers.com.

Hoofdfoto: Lindsay Verveer op het dak van het Groot Handelsgebouw Rotterdam.