Den Haag probeert het al jaren en ook Rutte II zet er volop op in: minder regels en eenvoudiger beleid. In 2017 moet vermindering van de regeldruk het bedrijfsleven 2,5 miljard besparen; de bouw is een van de sectoren die het eerst aan bod komt. aar hoe makkelijk is het om te hakken in het woud aan regels en beleid? Niet heel gemakkelijk, zo blijkt uit een quickscan van Building Business, zo blijkt uit een quickscan van Building Business. Beleid dat vaak met goede bedoelingen wordt ingevoerd pakt soms anders uit of heeft ineens zelfs perverse trekjes. Met regelgeving idem dito: het soms onhandig in elkaar. Vier vreemde kwesties.

Nieuwe kantoren blijven bouwen, ook in deze tijd

Het is en blijft een lastige spagaat: de nieuwbouw van kantoren. De relletjes over KPMG in Amstelveen en Capgemini in Utrecht liggen nog vers in het geheugen. Nu de bouwsector het zo zwaar heeft en grondbedrijven nauwelijks nog inkomsten kunnen boeken, is het begrijpelijk dat gemeenten medewerking verlenen aan nieuwbouwplannen. In bijvoorbeeld een stad als Rotterdam, waar toch al de nodige vierkante meters leegstaan, is niet zo lang geleden de bouw van First Rotterdam gestart. Begrijpelijk gezien de ambitie van de gemeente om het Central Business District rond het bijna gereed zijnde Rotterdam CS een verder impuls te geven. Maar moeilijk te verteren voor de overburen, het Groothandelsgebouw, dat verdere leegstand vreest en een proceduren tegen de gemeente aanspande bij de Raad van State. Zo heeft Robeco al aangekondigd haar eigen Robecohuis in 2016 te verlaten. De Raad van State legde het bezwaar van het Groothandelsgebouw naast zich neer, omdat ‘ leegstand primair een zaak is van de verhuurders’ en ‘binnen de Rotterdamse kantorenmarkt regelmatige investeringen nodig zijn om het aantrekkelijke karakter van het kantorenaanbod te behouden’. 

Meer asfalt, minder of juist meer files

Het is een debat dat verkeerskundigen en milieuliefhebbers ten diepste verdeelt: leidt de aanleg van meer asfalt nu wel of niet tot minder files? In de laatste vier maanden van 2012 hebben automobilisten 3,9 miljoen uur (7,8 procent) minder in de file gestaan dan in dezelfde periode het jaar daarvoor. Dat komt volgens Rijkswaterstaat omdat er rijstroken bijgekomen zijn en spitsstroken vaker open zijn. Ook de aanleg van nieuwe wegen, zoals de A5 Westrandweg, zorgt voor een betere doorstroming van het verkeer. Critici wijzen er echter op dat er op korte termijn inderdaad en effect is, maar dat op langere termijn de files gewoon weer terugkomen. Werknemers blijken namelijk niet zozeer te kijken naar de fysieke afstand van hun woon-werkverkeer, maar naar reistijd. Als die laatste afneemt, kunnen ze weer verder van hun werk gaan wonen – buiten dus. In die zin staat meer asfalt haaks op de wens van het Rijk om verstedellijking meer te bundelen (of is dat concept inmiddels ook ten grave gedragen?)

Sociale huursector dicht, middengroepen de pineut

Ze worden als het ‘cement’ van onze steden aangeduid: de middengroepen. Goed voor deelname in school- en sportbesturen en ook niet te beroerd om hun kinderen naar een ‘zwarte’ school te sturen als dat nodig is. Bestuurders en beleidsmakers doen er daarom veel aan om deze groep voor de stad te behouden. Het besluit vanuit Den Haag, ingegeven door Europees beleid, om de sociale huursector met voorrang te bestempelen voor lagere inkomensgroepen staat hier haaks op. Middengroepen worden daarom gedwongen hun heil te zoeken in de (nauwelijks voorhanden) vrije huursector of in de koopsector. Juist in de steden zijn koopwoningen echter nog steeds stevig geprijsd, zodat er niet veel keuze bestaat De middengroepen lijken de pineut. Toegegeven, een inkomensafhankelijk huurbeleid is evenmin gemakkelijk vormt te geven, maar er moet toch een manier te vinden zijn waarop middengroepen in een sociale huurwoning mogen blijven wonen en daar een meer reële prijs voor betalen? Het laat de keuze bij henzelf liggen over waar en tegen welke prijs ze willen wonen, in plaats van dat deze van bovenaf wordt opgelegd.

Einde stadsdelen, maar wel financiële strop

Het bestuurlijk experiment met de stadsdelen in Amsterdam komt in 2014 alweer ten einde. Hoewel, ze hebben het toch zo’n dertien jaar volgehouden. Op zich zou de afschaffing van de stadsdelen en de vervanging door bestuurscommissies met veel minder deelraadsleden, beperkte taken en een kleiner budget tot een publieke besparing moeten leiden De wordt echter, zo becijferde Het Parool, weer voor een deel tenietgedaan door een ware uittocht van stadsdeelbestuurders. ‘Vertrekkende stadsdeelbestuurders kunnen net als wethouders een beroep doen op de wachtgeldregeling. Ze kunnen maximaal drie jaar en twee maanden hun maandsalaris van 8500 tot 9000 bruto doorbetaald krijgen. Als die elf bestuurders opstappen en geen nieuwe baan kunnen vinden, leidt dat tot een kostenpost van maximaal 950.000 euro in het eerste jaar,’ aldus de krant. In stadsdeel West stapte zelfs het voltallige bestuur op. Wat er aan de ene kant bespaard wordt, vliegt er aan de andere kant weer net zo snel uit.

Door: Kees de Graaff