Column: De dilemma’s van subsidie
Als het gaat het om de promotie van goede (duurzame) doelen, dan is subsidie voor de Nederlandse overheid een geliefd instrument. Subsidie geeft een boost aan een gewenste ontwikkeling, is de gedachte. Maar dat gaat niet zelden ten koste van kwaliteit.
Vaak verlagen subsidieregelingen kunstmatig (direct of via de belasting) de kosten van producten of het advies daarover. Je zou denken dat de marktspelers in het veld een regeling juichend ontvangen. Maar dat is niet altijd het geval. Waarom niet?
Marktverstoring
Het eerste bezwaar tegen subsidie is marktverstoring. Subsidie is altijd tijdelijk van aard: is de subsidiepot eenmaal leeg, dan is het feest voorbij. En wat dan? Vaak stort de markt dan weer in. Vervelend wanneer je net een bloeiende business hebt opgebouwd. Daarbij trekt subsidie concurrerende partijen aan, waardoor prijzen devalueren en bedrijven alsnog worden uitgeperst. Heeft de consument profijt van die lage prijzen? Dat kan tegenvallen. Het zijn immers niet altijd de beste (en meest betrouwbare) bedrijven die voor de laagste prijs willen leveren; vaak sneuvelen kwaliteit en service.
Tweede bezwaar
Toepassing van een subsidieregeling brengt een spanningsveld met zich mee tussen zekerheid van goede besteding en praktische uitvoerbaarheid. En zo kom ik op het tweede bezwaar tegen subsidie. De aanvraag en ook de verantwoording van een toegekende subsidie geeft vaak administratieve rompslomp. Hierdoor verdampt een (substantieel?) deel van de subsidie. Maar kiest de overheid voor beperkte controle, dan werkt dat weer ondoelmatige besteding in de hand. Moet de overheid dan maar kiezen voor de alternatieve route? Afdwingen van de gewenste ontwikkeling via de wet?
Kortom: subsidie geeft duivelse dilemma’s. Valt dit op te lossen?
Een reële optie is ‘subsidiespelregels’ met kwaliteitseisen. Laat de overheid eisen stellen aan de prestatie van gesubsidieerde producten en aan de vakbekwaamheid van de leverancier of installateur. Ook kan kwaliteit worden geborgd met keurmerken en certificaten. Maar met dergelijke spelregels is de overheid terughoudend. Kwaliteitseisen vindt ze maar een lastig ding; een kwestie van vrije marktwerking. Maar wat leert de ervaring? In de regel geeft vrije marktwerking de laagste prijs en géén optimale verhouding tussen prijs en kwaliteit. Voorbeelden plenty.
Centraal register
Een oplossing hiervoor zijn onafhankelijke initiatieven, zoals QBISnl.nl. Dit centrale register helpt consumenten bij hun zoektocht naar vakbekwame leveranciers voor duurzame technieken in gebouwen (zoals zonnepanelen en warmtepompen). Je zou de site een soort Kieswijzer voor Kwaliteit kunnen noemen. Daarmee zeg ik nog niet dat een gediplomeerd vakman of gecertificeerd bedrijf geen fouten kan maken.
Een initiatief als QBISnl.nl zou een goed overheidsinstrument zijn voor het borgen van duurzame maatregelen in woningen en utiliteitsgebouwen. Maar wat schetst mijn verbazing?! De nieuwe investeringssubsidie ISDE stelt géén kwaliteitseisen aan product, installatie, prestatie of resultaat. Zonder dat is het faalrisico van een subsidie als ISDE levensgroot. Het gaat hier om een aantrekkelijke kostenvergoeding voor kleingebruikers (particulieren en zakelijke markt) bij aanschaf van warmtepomp, zonneboiler, pelletkachel of biomassaketel. Dergelijke complexe producten en het goed en veilig installeren en functioneren daarvan, vereisen kwaliteit en vakmanschap.
Groei duurzame energie
Ter verantwoording voor de besteding van gemeenschapsgeld mag de overheid gerust kwaliteitseisen stellen, zodat het spel van beunhazen is uitgespeeld en bedrijven met goed opgeleid, bekwaam personeel zich kunnen profileren met goed presterende duurzame technieken. Dat levert een gelijk speelveld op voor aanbiedende marktpartijen én geeft meer garantie aan het subsidiedoel: de groei van duurzame energie. Daar was het toch om begonnen?
Een column van Rob van Bergen, directeur ISSO, kennisinstituut voor de installatiesector. Hij is bereikbaar via r.vanbergen@isso.nl
Congrestip van de redactie: Kantorenmarkt: Wat wil de toekomstige huurder?
Laatste nieuws
- 12-06-2024 16:03 G5: 'Het gaat alleen lukken als alle departementen meewerken aan de uitvoering van de woningbouwplannen
- 12-06-2024 16:00 Alliantie Sociale Duurzaamheid lanceert leidende principes voor sociale duurzaamheid
- 12-06-2024 15:48 Dura Vermeer bouwt 84 woningen voor Blauwhoed en Dudok Real Estate in Schiedam
- 12-06-2024 15:09 Paris Proof groeit: ‘Met de allonge helpen wij partijen om aan hun commitment te kunnen voldoen’
- 12-06-2024 15:03 Cornus Vastgoed sluit huurovereenkomst met Hexion voor 685 m2 kantoorruimte
- 12-06-2024 14:20 Vorm, Staedion en Den Haag tekenen voor realisatie 360 appartementen in The Blox
- 12-06-2024 14:10 J.P. van Eesteren verlengt huurovereenkomst in Gouda
- 12-06-2024 12:30 Met parametrisch ontwerpen hoef je nooit meer terug naar de tekentafel
- 12-06-2024 12:00 Achmea Real Estate verduurzaamt 231 woningen voor PME Pensioenfonds
- 12-06-2024 11:40 ASML mag uitbreiden in Eindhoven, druk op woningbouw neemt verder toe
- 12-06-2024 11:22 De Jonge: ‘Ik heb het fundament gelegd en hoop dat mijn opvolger kiest voor continuïteit’
- 12-06-2024 11:20 Corum SCPI sluit huurovereenkomst met New Yorker voor winkelcentrum Hermitage
- 12-06-2024 11:17 Markt en overheid over nieuwe minister Mona Keijzer: afwachten natuurlijk, maar positief gevoel
- 12-06-2024 11:14 Retief Viljoen head of finance bij Orion Investment Partners
- 12-06-2024 10:30 Achmea Real Estate koopt 108 woningen in Nijmegen
- 12-06-2024 09:49 Hoop in corporatieland: de tweede en laatste kans overeenkomst en tijdelijke verhuur aan urgentiegevallen toch nog (tijdelijk) bruikbaar
- 12-06-2024 09:43 Twintig minder faillissementen in bouw in mei
- 12-06-2024 09:29 Anji Logistics huurt 22.712 m2 in Tilburg
- 12-06-2024 09:29 Mona Keijzer wordt nieuwe minister van Wonen
- 12-06-2024 09:14 B&W keurt investeringsnota ontwikkeling Buikslotermeerplein Amsterdam Noord goed
- 12-06-2024 09:03 Van der Vorm Vastgoed tekent voor property management door C&W van retailportefeuille
- 12-06-2024 08:55 Door 7,45 miljoen euro rijksbijdrage worden 741 woningen in Rotterdam versneld gebouwd
- 11-06-2024 19:33 AT Capital en 3W real estate sluiten huurovereenkomst met Hema in voormalige V&D Haarlem
- 11-06-2024 15:21 Aarding Thermal Acoustics huurt ruim 1.500 m2 kantoorruimte in Nunspeet
- 11-06-2024 15:02 Geen enkel gebouw 100 procent compliant aan EU-Taxonomy
- 11-06-2024 15:00 Bouwinvest Residential Fund koopt 41 eengezinswoningen van Dura Vermeer
Reacties
Om te kunnen reageren moet u zijn ingelogd. Klik hier om in te loggen.