Het idee van wonen, zorg en welzijn in één wijk, niet alleen voor hulpbehoevende ouderen, maar juist geschikt voor iedereen, is gerealiseerd bij woonzorgcomplex De Weidevogelhof in Pijnacker. Peter van den Hoogen, projectmanager bij BOAG blikt erop terug.

Van den Hoogen is bij BOAG betrokken bij verschillende soorten vastgoedprojecten. Zo ook bij het woon-zorgcomplex De Weidevogelhof in Pijnacker, vanaf het initiatief in 2003, tot en met de realisatie in 2007 - 2011. Het zorgconcept van de Weidevogelhof was in die tijd nog niet eerder toegepast. Het idee: wonen, zorg en welzijn in één wijk - niet alleen voor hulpbehoevende ouderen, maar juist geschikt voor iedereen. Een concept gedragen en ondersteund door deelnemende partijen. Peter kijkt tevreden terug op een geslaagd traject en geeft een kleine inkijk in het verloop van dit unieke project.

Hoe het begon
Zorgaanbieder Pieter van Foreest en woonbouwvereniging Rondom Wonen vroegen BOAG om mee te denken over het programma van eisen voor een nieuw soort zorgcomplex. Op dat moment was de locatie nog niet bekend, alleen dat het in Pijnacker zou gaan komen. Bij Pieter van Foreest had een aantal bestuurders nieuwe ideeën over de toekomst van ouderenzorg met betrekking tot omgekeerde integratie. Rondom Wonen was ook zeer geïnteresseerd. BOAG werd erbij gehaald om samen met deze partijen te discussiëren over hoe de zorg in de toekomst eruit zou komen te zien en hoe deze opgave gerealiseerd kon worden.

‘’Dit was nog in de tijd dat dertig zorgcliënten samenwoonden op een beschut (of: besloten) terrein met maar één huiskamer tot hun beschikking. Zorg leveren in kleinschalige woonvormen was toen nog maar net in opkomst’’, aldus Peter van den Hoogen.

Zware en lichte zorg samen
Het unieke aan het programma van eisen en de visie die de partijen bijeen bracht is dat een integrale samenwerkingsformule als uitgangspunt werd genomen voor het leveren van zware en lichte zorg, thuiszorg en het hele palet aan faciliteiten en voorzieningen er omheen (zelfs een kinderdagverblijf), met als doel “gewoon” wonen dichter bij de leefwereld van mensen te brengen.

Stedenbouwkundig plan: uitwerking van wijkvisie
BOAG heeft een rol gespeeld bij het vinden van de juiste locatie. Met hulp van de gemeente en mede dankzij het uitvoeren van een aantal massastudies, bleek dat de bouwkavels van uitbreidingswijk de Keizershof de meest geschikte locaties waren.

‘’De stedenbouwkundige verkaveling had reeds plaatsgevonden. Na overleg mochten drie gesloten bouwblokvelden waar hoogbouw was toegestaan - in tegenstelling tot de rest van de wijk - worden gebruikt voor het bouwen van het zorgcomplex. Vanwege de nabijheid van het station en het toekomstige winkelcentrum hadden deze kavels extra potentie. Daarna hebben we met de stedenbouwkundige supervisor gesproken over diversiteit in hoogte, vormgeving en toegankelijkheid om meer vrijheid te creëren in het stedenbouwkundig kader. En die vrijheid hebben we gekregen! Hierin liepen we in onze tijd vooruit,’’ zegt Peter trots. ‘’Zeker omdat er sprake was van een gecompliceerd programma met verschillende huisvestingsvormen.’’

Selectie architect
Vervolgens is de architectenselectie in gang gezet en is architectenbureau DAT uitgekozen voor het geven van een nieuwe invulling aan deze omvangrijke huisvesting voor jongeren, ouderen en (zorg)faciliteiten.

Omgekeerde integratie
Om ouderen en mensen met een beperking een volwaardige plek in de maatschappij te bieden, is het idee van omgekeerde integratie toegepast: het creëren van woongemeenschappen waarin hulpbehoevende ouderen en burgers samenleven. De Weidevogelhof is hét schoolvoorbeeld waarin cliënten niet naar een nieuwe omgeving hoeven te verhuizen, maar waar de maatschappij naar hen toe komt. In het boek Design for Aging staat vermeld: de Weidevogelhof is een ‘lifetime’ wijk dat bestaat uit begeleid wonen, eerstelijns gezondheidzorg, welzijn en andere diensten, evenals thuiszorg, een zorghotel en zorg gericht op dementie. Het onderscheidend vermogen van dit project is dat de ontwikkelaars er niet voor hebben gekozen om de verschillende diensten te centreren. Zij kozen ervoor om de diensten te spreiden om zo een geïntegreerde community te creëren.

Cijfers en feiten
Opdrachtgever: Woningbouwvereniging Rondom Wonen en zorgaanbieder Pieter van Foreest

Programma: Nieuwbouw - circa 400 woningen en 100 zorgeenheden

Werkzaamheden: Projectmanagement (van initiatief tot realisatie),  Programma van Eisen, stedenbouwkundig onderzoek, bouwkostenadvies, architectenselectie, coördinatie adviseurs, directievoering en toezicht.

Tijdsduur: Start 2003, realisatie 2007 – 2011

BVO: 31,160 vierkante meter (Bron: Design for Aging)