Vier jaar geleden (2011) ondertekenden de gemeente Rotterdam en 23 marktpartijen het convenant ‘aanpak kantorenleegstand’. Hiermee spraken de partijen af om leegstaande kantoren een nieuwe of betere bestemming te geven; wonen, moderne kantoren of hotels. Van alles was mogelijk. Nu, vier jaar later is het tijd om de afspraken van toen opnieuw tegen het licht te houden. Wat is er geleerd en hoe gaan we de komende jaren verder?

In de afgelopen vier jaar zijn er al veel vierkante meters getransformeerd in de havenstad. Maar liefst 250.000 m² moeilijk verhuurbare meters zijn uit de markt gehaald. En nog steeds wordt er volop getransformeerd. Zo wordt momenteel de kantoorkolos ‘De Admiraliteit’ omgebouwd tot woningen. Hiermee wordt gelijk 30.000 m2 verhuurbare kantoorruimte getransformeerd. Voor de komende jaren zit er maar liefst 20 projecten in de pijplijn, met een gezamenlijke oppervlakte van ca.70.000 m2. De foto's geven een illustratie van enkele geslaagde transformatieprojecten. 

Leegstand is slecht voor de stad
De gemeente Rotterdam voert actief beleid tegen leegstand. In het collegeprogramma van Rotterdam staat een opgave benoemd van 120.000 m2 in vier jaar tijd. Een hoge ambitie, maar zeker niet onrealistisch. Verantwoordelijk wethouder Ronald Schneider legt uit waarom Rotterdam de transformatie van vastgoed zo hoog op de agenda heeft staan: 

“Al is de gemeente niet de hoofdprobleemeigenaar van leegstaand vastgoed (want dit is de eigenaar), teveel leegstand kan leiden tot prijsdrukking, slecht investeringsimago en aantasting van de leefbaarheid. Dit wil je als stad natuurlijk niet. De rol van de gemeente is om partijen, initiatieven en ideeën uit de markt te verbinden met potentiële ontwikkelaars en beleggers, die normaal gesproken niet snel met elkaar in contact zouden komen.” 

Geleerde lessen
In vier jaar tijd zijn veel meters getransformeerd en is er ook een hoop geleerd. “Door de financiële constructies achter het vastgoed begint elk zinvol onderzoek naar herbestemmen met het vaststellen van reële boekwaarden. Op de tweede plek komen wet- en regelgeving. Wij hebben geleerd dat een gemeente die qua kennis op de hoogte is van de vastgoedmarkt, haar financiering en marktwerking beter in staat is om actief deel te kunnen nemen. Het is in het belang van de gemeente om een gezonde balans van vraag en aanbod te hebben”, aldus Ronald Schneider, wethouder Stedelijke Ontwikkeling en Integratie. 

Toekomstig leegstandbeleid doe je samen met markt
De uitgangspunten ten opzichte van de start van de aanpak zijn veranderd. Er zijn inmiddels veel meters getransformeerd en het economisch klimaat is verbeterd. Daarom is de TU Delft gevraagd de aanpak en het convenant te evalueren. De uitkomsten van de evaluatie zullen als basis dienen voor het toekomstige leegstandbeleid. De gemeente wil minder  ‘ad hoc transformatie’. De aanpak voor de toekomst ligt meer in gebiedstransformatie. Dit betekent dat de gebieden waar de kantoorfunctie verdwijnt worden aangepakt. Samen met de markt wil de gemeente dit beleid gaan vormgeven.

Illustraties betreft enkele geslaagde transformatieprojecten in Rotterdam.