Hervormen, risicoreductie en bezuinigen. Dat is volgens Nico Rietdijk, directeur van NVB Vereniging voor ontwikkelaars & bouwondernemers de mantra van dit kabinet. Wat ontbreekt is de wil om te investeren. De noodgedwongen aankoop van een bank daargelaten natuurlijk. Ondertussen zakt de woningbouw en daarmee de hele Nederlandse economie steeds dieper weg. We doen het zelfs slechter dan andere Europese landen.    

De cijfers liegen er niet om. In de eerste elf maanden van 2012 zijn er 33.000 woningbouwvergunningen afgegeven. Uiteindelijk zullen we voor het hele jaar uitkomen op zo’n 38.000 vergunningen. Normaal gesproken leidt 85% anderhalf jaar later tot een daadwerkelijke bouwproductie. Echter, nu de corporaties hun bouwplannen voor een groot deel ‘on hold’ hebben gezet, kan dat percentage zo maar dalen naar 60%. Dat betekent dat deze bouwcrisis nog lang niet op z’n eind is, maar een nieuwe en scherpe fase in zal gaan. NVB gaat er van uit dat we volgend jaar, in 2014, met elkaar nog maar 25.000 nieuwe huur- en koopwoningen bouwen.

Voorkomen dat productie afglijdt naar 25.000 woningen 

Velen zullen zeggen, dat NVB te scherp aan de wind zeilt met deze prognose. Maar dat zeiden veel critici een jaar terug ook. En toch zagen we toen al aankomen dat de productie weg zou zakken tot het voor die tijd onvoorstelbare dieptepunt van 40.000 woningen in 2013. Omdat we toen niet hebben gehandeld, is dat alarmerende getal inmiddels niet meer te vermijden. Laten we daarom nu niet weer dezelfde fout maken. Actie is dus nodig om te voorkomen dat we ons opnieuw laten ‘overvallen’ en de productie onherroepelijk verder wegglijdt naar 25.000 woningen.

Bouwellende niet alleen door economische crisis

Vaak wordt als excuus gebruikt voor ‘niets doen’, dat de bouwellende veroorzaakt wordt door de economische crisis. Maar dat is onzin. EIB-directeur, Taco van Hoek, zei het eerder ook al duidelijk: “De Nederlandse bouw doet het slechter dan de meeste Europese landen. Met dank aan de Nederlandse overheid. Wat andere landen beter hebben gedaan is dat ze niet gedaan hebben wat wij gedaan hebben’’. Daarmee doelde Van Hoek vooral op het feit, dat Nederland precies op het verkeerde moment, namelijk tijdens deze crisis, de kredietnormen is gaan aanscherpen. Die kritiek van ‘op het verkeerde moment’ geldt echter voor meer zaken van het Kabinet. Uitgerekend tijdens de zwaarste crisis in jaren worden immers tal van ingrijpende hervormingen rücksichtslos uitgevoerd. Denk aan de arbeidsmarkt, het ontslagrecht, de pensioenen, etc. Met als gevolg: Nederland is collectief onzeker en durft geen cent meer uit te geven.   

Boze telefoontjes

Dagelijks krijg ik telefoontjes van boze woningbouwers, die zich afvragen of dit Kabinet wel weet waar het mee bezig is. Deze ondernemers begrijpen dat  er soms momenten van bezuinigingen nodig zijn. Dat doen ze immers in hun eigen bedrijven ook. Begrip is er op zich ook voor de hervormingen.  Maar wat zij totaal niet begrijpen is, waarom er niet gelijktijdig en ‘ter compensatie’ ook geïnvesteerd wordt, in plaats van alles alleen kapot te bezuinigen, waardoor het verdienvermogen van een complete sector naar de knoppen gaat.

Tot nog toe heeft het Kabinet z’n ziel en zaligheid gelegd in de driehoek: bezuinigen, risicoreductie en hervormen. Maar de belangrijkste peiler ‘investeren’ ontbreekt. Wat Nederland echter volgens steeds meer economen juist hard nodig heeft is een investeringsimpuls, waarvan de bouw de spil is. Het argument, dat daarvoor geen geld is, snijdt geen hout. Want niets doen is ‘at the end’ veel duurder. Het interview van PvdA’er Jacques Monash vorige week is in zo verre hoopvol, dat er eindelijk panelen beginnen te schuiven en er mogelijk achter de schermen gewerkt wordt aan een crisismaatregel. Als het kan een beetje snel graag.
 

Nico Rietdijk is directeur NVB Vereniging voor ontwikkelaars & bouwondernemers